Co to jest postępowanie o zatwierdzenie układu?
Postępowanie o zatwierdzenie układu jest jednym z czterech sposobów restrukturyzacji zadłużenia w prowadzonej działalności gospodarczej. Jest stosunkowo proste i najmniej sformalizowane spośród pozostałych. Generalnie, restrukturyzacja przedsiębiorcy od strony proceduralnej – postępowanie restrukturyzacyjne – przewidziane jest w przypadku, gdy przedsiębiorca ma zagrożenie niewypłacalności. Zagrożenie niewypłacalności to sytuacja, kiedy w niedługim czasie przedsiębiorca nie będzie w stanie regulować swoich zobowiązań. Innymi słowy, przedsiębiorca przestanie płacić kredyty, zobowiązania publicznoprawne, do innych kontrahentów. Aby uniknąć tych negatywnych skutków, przedsiębiorca musi skorzystać z pewnych działań naprawczych.
Popularność postępowania o zatwierdzenie układu wzięła się jako skutek uboczny czasów pocovidowych. Wówczas wielu przedsiębiorców stanęło na skraju bankructwa. Z pomocą przyszło Państwo, które za poprzez ustawę wprowadziło możliwość szybkiego i prostego oddłużenia przedsiębiorcy. Postępowanie o zatwierdzenie układu stało się dlatego popularne, ponieważ przedsiębiorca znajdujący się w tarapatach finansowych może zawrzeć umowę z podmiotem, który nazywa się “doradca restrukturyzacyjny” o przeprowadzenie swego rodzaju kompleksowych negocjacji z wierzycielami, bankami, kontrahentami. Doradca restrukturyzacyjny to dawniej syndyk. Obecnie najczęściej doradcami restrukturyzacyjnymi są adwokaci. Po zawarciu umowy jest 3 miesiące na dogadanie się z wierzycielami na nowych warunkach. W tym czasie 3 miesięcy żaden wierzyciel nie może wypowiedzieć umowy, a to oznacza swoistą ochronę prawną dla przedsiębiorcy. Udział sądu w tym postępowaniu jest minimalny i ogranicza się tylko do zatwierdzenia warunków spłaty, które przyjmą wierzyciele. Te nowe warunki spłaty mogą być bardzo korzystne, ponieważ mogą wydłużyć okres spłaty dotychczasowych zobowiązań nawet do 10 lat z jednoczesnym umorzeniem odsetek.
Przedsiębiorca za późno korzysta z restrukturyzacji
I w tym momencie zaczynają się schody. Przedsiębiorcy, korzystający z tej formy restrukturyzacji, trafiają do doradców restrukturyzacyjnych zdecydowanie za późno. Ponadto, ich sytuacja finansowa jest na tyle skomplikowana, że tak naprawdę to w ogóle nie powinni korzystać z tej formy restrukturyzacji. Modelowo, przedsiębiorcy powinni szukać rozwiązań poprzez zatwierdzenie układu, gdy są po niezapłaconej jednej racie kredytu albo nawet jeszcze wcześniej. W praktyce trafiają wtedy, gdy jest już komornik, co ma swoje konsekwencje na dalszym etapie, o czym powiem później. Można zauważyć, że przedsiębiorcy wierzą w to, że uda im się po swojemu, na własną rękę rozwiązać problem. Tymczasem, rzecz idzie nie o zakup czy sprzedaż towaru wykorzystywanego do działalności, albo nie o kierunek rozwoju firmy, a więc przedsiębiorca nie potrzebuje specjalisty, który zaingeruje w jego firmę w sposób merytoryczny. Tu chodzi o to, że przedsiębiorca z miesiąca na miesiąc ma zaburzoną płynność finansową, przy stale rosnących kosztach, miesięcznych zobowiązaniach finansowych. Brak kompleksowej reakcji spowoduje, że firma może nie przetrwać. Przedsiębiorca potrzebuje specjalisty od oddłużania.
Przedsiębiorcy myślą, że sami ogarną temat, ale proste rozumowanie logiczne wskazuje, że skoro doszło do takiej sytuacji, że wydatki przekraczają dochody, to co najmniej pośrednio doprowadził do tego przedsiębiorca, prowadząc tak a nie inaczej swoją firmę. Zauważyłem, że nawet po rozmowie i konsultacji z przedsiębiorcą, gdy wyjaśni się mu, co go czeka, jakie ma możliwości, aby uniknąć pogłębienia stanu niewypłacalności, wcale nie podejmuje ochoczo działań naprawczych. Zachowuje się jak beztroskie dziecko, które wierzy w to, że jest jakieś magiczne rozwiązanie, że jego problemy znikną i obudzi się nagle w cudownej rzeczywistości, w której będzie zarabiał co najmniej dziesięć razy tyle co wcześniej, a jego długi po prostu wyparują.
Tymczasem, trzeba zdać sobie sprawę, że zmierzenie się z zadłużeniem w firmie wymaga kompleksowego podejścia. Podejścia, które uwzględnia kwestie finansowe, prawne, biznesowe. Trzeba to wszystko dobrze poukładać, aby przedsiębiorca mógł dalej bezpiecznie prowadzić firmę i aby jego zobowiązania były nadal spłacane.
Rekomendacje dla przedsiębiorcy
Przedsiębiorca musi wziąć pod uwagę, że poprzez restrukturyzację o zatwierdzenie układu ma dojść do spłaty zobowiązań. To oznacza, że przedsiębiorca musi wykazać, że osiąga przychody i ma nawet plan na zwiększenie przychodów. Jeśli natomiast trafia do doradcy restrukturyzacyjnego z zajętym kontem bankowym, to trafia zdecydowanie za późno i bardzo trudno w takiej sytuacji podnieść na nogi przedsiębiorcę. Przede wszystkim dlatego, że zajęte konto oznacza, że przedsiębiorca przez długi czas nie regulował jakiegoś zobowiązania. Komornik nie pojawia się z dnia na dzień. Komornik pojawia się wtedy, gdy przez wiele miesięcy ignoruje się kolejne etapy działań wierzyciela skierowanych do przedsiębiorcy. Zajęte konto przez komornika ogranicza możliwości stworzenia przekonującego planu naprawczego, który będzie można przedstawić wierzycielom. Od wierzycieli bowiem zależy, czy nowe warunki spłaty zobowiązań zostaną zaakceptowane.
Przedsiębiorca powinien także zastanowić się, na ile jego działalność jest realnie rentowna. Często do restrukturyzacji o zatwierdzenie układu trafiają przedsiębiorcy, którzy już dawno powinni zamknąć firmę. Ich przekonanie, a nawet iluzja, że będzie dobrze jest tak bijące po oczach, wystarczy zajrzeć do dokumentów finansowych i zobaczyć, że przedsiębiorca od wielu lat jedzie na stracie, a dodatkowo z każdym rokiem zadłużał się, by w końcu dojść do momentu, że nie płaci już niczego.
Restrukturyzacja poprzez zatwierdzenie układu jest sensownym rozwiązaniem, ale warunkiem jest wysoka świadomość danej sytuacji związanej z funkcjonowaniem swojej firmy, przepływami finansowymi, znajomością rynku, wykorzystaniem potencjału dotychczas zbudowanej firmy.
